BIOS چیست؟

به‌عنوان مهم‌ترین برنامه راه‌اندازی رایانه شخصی شما، بایوس یا سیستم ورودی/خروجی پایه، نرم‌افزار پردازشگر اصلی داخلی است که مسئول راه‌اندازی سیستم شماست.

BIOS که معمولاً به عنوان یک تراشه مادربرد در رایانه شما تعبیه شده است، به عنوان یک کاتالیزور برای عملکرد رایانه شخصی عمل می کند.

بایوس که بر روی یک تراشه حافظه قابل پاک کردن، قابل برنامه ریزی و فقط خواندنی (EPROM) برنامه ریزی شده است، روی این تراشه حافظه ذخیره می شود که هنگام خاموش شدن منبع تغذیه، داده ها را حفظ می کند. وقتی کامپیوتر دوباره روشن می شود، بایوس همان داده های ذخیره شده را بازیابی می کند.

سیستم BIOS همچنین مسئول مدیریت جریان داده بین سیستم عامل رایانه شما و هر دستگاه متصل شده از جمله هارد دیسک، صفحه کلید، آداپتور ویدئو، چاپگر یا ماوس است.

هر بار که رایانه شخصی خود را روشن می کنید، BIOS از طریق فرآیندی به نام Power-On Self Test یا POST اجرا می شود که تعیین می کند دستگاه های متصل شما به درستی کار می کنند و در جای مناسب خود قرار دارند یا خیر.

هنگامی که همه پیوست‌ها تخصیص یافتند و تأیید شدند، راه‌اندازی رایانه‌تان طبق معمول ادامه می‌یابد و شما را در عرض چند ثانیه به صفحه بارگیری می‌برد.

اگر BIOS مشکلی را تشخیص دهد، صفحه خطا ظاهر می شود یا یک سری کدهای بوق به صدا در می آیند که به طور موثر به شما نشان می دهد که مشکلی پیش آمده است.

پیشرفت های جدید در فناوری BIOS

نرم‌افزار BIOS از دهه ۱۹۸۰ در رایانه‌ها وجود داشته است و جهش‌ها و گام‌های زیادی را در زمینه کارایی و بهبود انجام داده است. با این حال، با سرعت سریع تکامل فناوری، BIOS منسوخ شده است و تعدادی از موانع را برای فناوری امروز ایجاد می کند.

رایانه های شخصی جدیدتر که قادر به مدیریت چندین ترابایت فضای ذخیره سازی هستند، برای نرم افزار ضعیف تر بایوس بسیار پیچیده هستند. محدود به حالت‌های پردازنده ۱۶ بیتی و درایوهای بوت ۲٫۱ ترابایتی یا کمتر، رایانه‌های جدیدتر معمولاً به درایوهای ۳ ترابایتی یا بیشتر مجهز هستند.

بنابراین، UEFI به دلیل نیاز به بوت شدن با قدرت بالاتر متولد شد. استاندارد جدید بایوس محدودیت‌هایی را که سیستم بایوس قدیمی نمی‌توانست انجام دهد را در بر می‌گیرد. UEFI یا انجمن رابط توسعه‌یافته یکپارچه، می‌تواند در حالت‌های ۳۲ بیتی یا ۶۴ بیتی اجرا شود و از نظر تئوری درایوهای تا ۹٫۴ زتابایت را مدیریت کند.

UEFI نه تنها یک جایگزین بایوس است، بلکه به عنوان یک سیستم عامل کوچک که روی سیستم عامل یکپارچه رایانه شخصی شما اجرا می شود نیز عمل می کند.

در اصل، چه رایانه شما با بایوس روشن شود یا UEFI، این نرم افزار است که برای بارگذاری سریع و عملکرد پردازش مناسب روی آن حساب می کنید. دسترسی به بایوس رایانه شخصی به شما امکان می دهد تا تعمیر و نگهداری منظم را برای نگهداری سالم رایانه انجام دهید.

وظایف اصلی BIOS چیست؟

اکنون که فهمیدید بایوس چیست، بیایید به این بپردازیم که واقعاً برای دسکتاپ، لپ‌تاپ و تبلت شما چه می‌کند. عملکرد BIOS را می توان به چهار مسئولیت کلیدی تقسیم کرد.

۱٫ ارسال

همانطور که قبلا ذکر کردیم، POST مخفف Power-On Self Test است که کامپیوتر شما در لحظه روشن کردن آن اجرا می شود. POST سخت افزار رایانه شخصی شما را آزمایش می کند و اطمینان می دهد که هیچ مشکلی در سیستم عامل شما وجود ندارد و هیچ خطایی وجود ندارد.

POST همه چیز را از صفحه کلید و درایو دیسک گرفته تا سرعت RAM شما در رایانه و پورت های یکپارچه می کند. اگر همه چیز مرتب باشد، POST به طور معمول ادامه خواهد داد و اجازه می دهد رایانه شما به طور معمول بوت شود.

اگر خطای شناسایی شده باشد، BIOS یک پیغام خطایی صادر می کند که ممکن است به صورت متن نمایش داده شده یا یک سری بوق های نشان دهنده خطا باشد.

این بوق‌ها همیشه سیگنال‌هایی برای پیام‌های خاصی هستند، بنابراین اگر به این نتیجه رسیدید، باید بررسی کنید که چه معنایی برای سخت‌افزار رایانه شما دارد [۱].

۲٫ راه اندازی CMOS

رایانه شما تمام تنظیمات سطح پایین مانند زمان سیستم و پیکربندی سخت افزار را در CMOS خود ذخیره می کند.

این بدان معنی است که هر تغییری که در ساختار بایوس خود ایجاد می کنید، روی این تراشه حافظه ویژه به نام نیمه هادی اکسید فلزی مکمل یا CMOS ذخیره می شود. تنظیم CMOS مسئول تنظیم رمز عبور، زمان و تاریخ شماست.

۳٫ بوت استرپ لودر

برنامه ای که در EPROM یا ROM رایانه شما زندگی می کند، بوت استرپ لودر وظیفه دارد بخش بوت هارد رایانه شخصی شما را بخواند تا در امتداد بار کامل سیستم عامل حرکت کند.

هنگامی که کامپیوتر خود را مجددا راه اندازی می کنید، بوت استرپ لودر POST را فعال می کند، سپس ویندوز ۱۰ را در حافظه بارگذاری می کند. رایانه های شخصی جدیدتر بوت استرپ لودر را با EFI یا رابط سفت افزار توسعه پذیر جایگزین کرده اند.

۴٫ درایورهای بایوس

درایورهای BIOS برنامه های زیادی هستند که در تراشه های حافظه رایانه شما ذخیره می شوند. این درایورهای سطح پایین برای بوت کردن سیستم و درخواست کنترل های عملیاتی اولیه روی رایانه شخصی شما استفاده می شوند.