در دنیای امروز، استفاده از پیام‌رسان‌ها برای ارتباطات روزانه به یک نیاز اساسی تبدیل شده است. با افزایش تهدیدات امنیتی و نگرانی‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی، انتخاب یک پیام‌رسان امن از اهمیت بالایی برخوردار است. اما پیام‌رسان امن چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ در این مقاله، به بررسی ویژگی‌های کلیدی پیام‌رسان‌های امن و برتر می‌پردازیم.
۱٫ رمزنگاری پایان به پایان (End-to-End Encryption)
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که یک پیام‌رسان امن باید داشته باشد، رمزنگاری پایان به پایان است. این نوع رمزنگاری تضمین می‌کند که پیام‌ها تنها توسط فرستنده و گیرنده قابل خواندن هستند و هیچ شخص یا نهادی، حتی ارائه‌دهنده‌ی خدمات پیام‌رسان، نمی‌تواند به محتوای پیام دسترسی پیدا کند.
۲٫ عدم ذخیره‌سازی اطلاعات غیرضروری
پیام‌رسان‌های امن، تنها اطلاعات ضروری را ذخیره می‌کنند و از نگهداری داده‌هایی که نیازی به آن‌ها ندارند خودداری می‌کنند. به عنوان مثال، این پیام‌رسان‌ها از ذخیره‌سازی پیام‌ها بر روی سرورهای خود اجتناب می‌کنند یا آن‌ها را پس از مدتی حذف می‌کنند.
۳٫ متن‌باز بودن (Open Source)
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم پیام‌رسان‌های امن، متن‌باز بودن آن‌هاست. این ویژگی به متخصصان امنیت اجازه می‌دهد تا کد منبع برنامه را بررسی کرده و از عدم وجود نقص‌های امنیتی اطمینان حاصل کنند. متن‌باز بودن همچنین اعتماد کاربران را افزایش می‌دهد.
۴٫ مدیریت دسترسی و مجوزها
پیام‌رسان‌های امن به کاربران امکان می‌دهند تا کنترل کامل بر اطلاعات خود داشته باشند. این شامل مدیریت دسترسی به پیام‌ها، فایل‌ها و داده‌های شخصی است. همچنین، پیام‌رسان باید به کاربران اجازه دهد تنظیمات حریم خصوصی خود را به‌طور کامل سفارشی کنند.
۵٫ ویژگی خودتخریبی پیام (Self-Destructing Messages)
یکی از ویژگی‌های برجسته پیام‌رسان‌های امن، قابلیت خودتخریبی پیام‌هاست. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد تا پیام‌هایی ارسال کنند که پس از مدت زمان مشخصی به‌صورت خودکار حذف می‌شوند. این ویژگی به‌خصوص در مواردی که امنیت اطلاعات بسیار حائز اهمیت است، مفید است.
۶٫ حفاظت در برابر حملات سایبری
پیام‌رسان‌های امن باید در برابر انواع حملات سایبری از جمله حملات فیشینگ، حملات مرد میانی (MITM) و بدافزارها مقاوم باشند. استفاده از مکانیزم‌های پیشرفته امنیتی و بروزرسانی مداوم نرم‌افزار برای مقابله با تهدیدات جدید ضروری است.
۷٫ عدم وابستگی به شماره تلفن
برای افزایش حریم خصوصی، پیام‌رسان‌های امن باید گزینه‌ای برای استفاده بدون نیاز به شماره تلفن ارائه دهند. این امر به کاربران امکان می‌دهد تا بدون افشای اطلاعات شخصی خود، از خدمات پیام‌رسان بهره‌مند شوند.
۸٫ شفافیت در سیاست‌های حریم خصوصی
یک پیام‌رسان امن باید سیاست‌های حریم خصوصی شفافی داشته باشد و کاربران را به‌طور کامل در جریان نحوه جمع‌آوری، ذخیره و استفاده از داده‌هایشان قرار دهد. همچنین، این سیاست‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که با قوانین و مقررات حفاظت از داده‌ها مانند GDPR سازگار باشند.
۹٫ احراز هویت دو مرحله‌ای (Two-Factor Authentication)
یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی پیام‌رسان‌های امن، ارائه قابلیت احراز هویت دو مرحله‌ای است. این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد تا با افزودن یک لایه امنیتی اضافی، حساب کاربری خود را در برابر دسترسی غیرمجاز محافظت کنند.
۱۰٫ پشتیبانی از دستگاه‌های متعدد
پیام‌رسان‌های امن باید به کاربران اجازه دهند تا از یک حساب کاربری روی دستگاه‌های مختلف استفاده کنند، بدون اینکه امنیت اطلاعات به خطر بیفتد. همگام‌سازی ایمن داده‌ها بین دستگاه‌ها نیز یکی از ویژگی‌های ضروری در این زمینه است.
۱۱٫ حداقل دسترسی به مجوزها
یک پیام‌رسان امن تنها باید به مجوزهایی که برای ارائه خدمات ضروری هستند، دسترسی داشته باشد. برای مثال، نیازی به دسترسی به مخاطبان، دوربین یا میکروفون کاربر، مگر با رضایت صریح کاربر، نباید وجود داشته باشد.
۱۲٫ پشتیبانی از ارتباطات چندرسانه‌ای ایمن
پیام‌رسان‌های امن باید امکان ارسال فایل‌ها، تصاویر، ویدئوها و تماس‌های صوتی و تصویری را با حفظ امنیت کامل فراهم کنند. رمزنگاری ارتباطات چندرسانه‌ای برای اطمینان از عدم شنود یا دسترسی غیرمجاز ضروری است.
۱۳٫ بروزرسانی‌های منظم
امنیت یک پیام‌رسان به‌شدت وابسته به بروزرسانی‌های منظم است. این بروزرسانی‌ها باید شامل رفع نقص‌های امنیتی، بهبود عملکرد و افزودن ویژگی‌های جدید باشند. پیام‌رسانی که بروزرسانی‌های منظم ارائه نمی‌دهد، ممکن است در برابر تهدیدات جدید آسیب‌پذیر باشد.
۱۴٫ ارائه گزارش‌های شفافیت
پیام‌رسان‌های امن باید گزارش‌های شفافیت دوره‌ای منتشر کنند. این گزارش‌ها نشان می‌دهند که آیا دولت‌ها یا سایر نهادها درخواست دسترسی به داده‌های کاربران را داشته‌اند و چگونه پیام‌رسان به این درخواست‌ها پاسخ داده است.
۱۵٫ تجربه کاربری مناسب
در کنار تمام ویژگی‌های امنیتی، یک پیام‌رسان امن باید تجربه کاربری ساده و مناسبی ارائه دهد. رابط کاربری جذاب و آسان‌فهم، همراه با قابلیت‌های کاربردی، به کاربران کمک می‌کند تا به‌راحتی از خدمات پیام‌رسان استفاده کنند.
انتخاب یک پیام‌رسان امن مستلزم بررسی دقیق ویژگی‌های امنیتی و حریم خصوصی آن است. پیام‌رسان‌های برتر با ارائه رمزنگاری پایان به پایان، سیاست‌های شفاف حریم خصوصی، قابلیت‌های پیشرفته امنیتی و تجربه کاربری مناسب، می‌توانند نیازهای کاربران را به‌خوبی برآورده کنند. در نهایت، آگاهی کاربران از اهمیت امنیت و حریم خصوصی در دنیای دیجیتال نقش کلیدی در انتخاب ابزارهای ارتباطی مناسب ایفا می‌کند.
با توجه به رشد سریع تهدیدات سایبری، انتخاب پیام‌رسان امن اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. در ادامه ۱۰ پیام‌رسان امن در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ معرفی می‌شوند:
این لیست‌ها بر اساس امنیت، ویژگی‌های کاربردی و قابلیت دسترسی بدون فیلتر بودن تنظیم شده‌اند
با افزایش تهدیدات سایبری و نیاز به ارتباطات امن، انتخاب پیام‌رسان‌هایی که بتوانند امنیت بیشتری برای کاربران فراهم کنند، اهمیت پیدا کرده است. در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، پیام‌رسان‌های زیر به دلیل به‌روز بودن فناوری‌های امنیتی و ویژگی‌های حریم خصوصی خود، مورد توجه قرار گرفته‌اند:
۱-سیگنال (Signal)
- رمزنگاری: پروتکل رمزنگاری قدرتمند و قابلیت پیام‌های خودمخرب.
- مزیت ویژه: سیگنال هیچ‌گونه اطلاعات متادیتا از کاربران را ذخیره نمی‌کند.
۲-تریما (Threema)
- رمزنگاری: رمزنگاری قوی و عدم نیاز به شماره تلفن.
- مزیت ویژه: سرورهای اروپایی و رعایت قوانین سختگیرانه حریم خصوصی.
۳-وایر (Wire)
- رمزنگاری: رمزنگاری انتها به انتها و قابلیت استفاده تیمی.
- مزیت ویژه: امکان میزبانی داده‌ها به‌صورت خودمختار در سازمان‌ها.
۴-واتس‌اپ (WhatsApp)
- رمزنگاری: استفاده از پروتکل سیگنال برای چت‌ها.
- مزیت ویژه: گستردگی استفاده و امکان ارتباطات بین‌المللی آسان.
۵-سیشور (Session)
- رمزنگاری: مبتنی بر شبکه‌های غیرمتمرکز و رمزنگاری پیشرفته.
- مزیت ویژه: امکان ارتباط بدون شناسایی و حفظ کامل ناشناسی.
۶-تلگرام ایکس (Telegram X)
- رمزنگاری: چت‌های مخفی با رمزنگاری دوسویه.
- مزیت ویژه: سرعت بالا و قابلیت استفاده از پروکسی برای کاربران در کشورهایی با محدودیت اینترنت.
۷-پروتون چت (Proton Chat)
- رمزنگاری: امنیت سوئیسی و رمزنگاری پیشرفته.
- مزیت ویژه: همراه با امکانات مدیریت داده‌های حساس.
۸-وایبر (Viber)
- رمزنگاری: چت‌های مخفی و رمزنگاری انتها به انتها.
- مزیت ویژه: محبوبیت در میان جوامع مهاجر و کاربران بین‌المللی.
۹-جیتسی میت (Jitsi Meet)
- رمزنگاری: رمزنگاری تماس‌های ویدیویی و قابلیت‌های مدیریت حریم خصوصی.
- مزیت ویژه: استفاده آسان برای جلسات ویدیویی بدون نیاز به ثبت‌نام.
۱۰- دیسکورد (Discord)
- رمزنگاری: امنیت مناسب برای ارتباطات صوتی و تصویری.
- مزیت ویژه: ایجاد جوامع آنلاین با تنظیمات حریم خصوصی دقیق.
